ΕΝΑ ΤΙΠΟΤΑ ΜΠΟΡΕΙ Ν΄ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ

Εν μέσω κορωνοϊού και άλλων δαιμονίων θα σας μιλήσω για τι άλλο; Μα φυσικά για συνήθειες! Πώς να δημιουργούμε καλές συνήθειες, όπως για παράδειγμα το συχνό πλύσιμο των χεριών και πώς ν΄απαλλασσόμαστε από τις κακές, όπως το να θέλουμε να βγούμε έξω, ενώ ισχύουν τα μέτρα για να μένουμε στο σπίτι.

΄Ετσι θα σας μιλήσω για ένα βιβλίο που πραγματικά το αγάπησα, το "΄Ενα τίποτα μπορεί ν΄αλλάξει τα πάντα" του James Clear από τις εκδόσεις Ιβίσκος, ένα best seller με πάνω από 1.000.000 αντίτυπα παγκοσμίως.

Ο James Clear είναι συγγραφέας και ομιλητής ειδικευμένος στους τομείς της διαμόρφωσης συνηθειών, της λήψης αποφάσεων και των συνεχών βελτιώσεων. Το έργο του έχει φιλοξενηθεί συχνά στα έντυπα New York Times, Entrepreneur, Time και στην εκπομπή CBS This Morning. Την ιστοσελίδα του επισκέπτονται εκατομμύρια αναγνώστες, ενώ έχει εκατοντάδες χιλιάδες εγγεγραμμένα μέλη που λαμβάνουν τα ενημερωτικά δελτία του jamesclear.com. Είναι τακτικός ομιλητής στο Fortune 500, που αναδεικνύει τις καλύτερες επιχειρήσεις, και τις προτάσεις του έχουν ακολουθήσει στα πρωταθλήματα NFL, NBA, και MLB. Μέσω των online σεμιναρίων του και της Habits Academy (Ακαδημίας των Συνηθειών), ο Clear έχει διδάξει περισσότερους από 10.000 ηγέτες, στελέχη, προπονητές και δασκάλους. Η Habits Academy είναι η κορυφαία πλατφόρμα εκπαίδευσης για πρόσωπα και οργανισμούς που ενδιαφέρονται να υιοθετήσουν καλύτερες συνήθειες στη ζωή και τη δουλειά τους.

Οι συνήθειες είναι ο ανατοκισμός της αυτοβελτίωσης. Με τον ίδιο τρόπο που πολλαπλασιάζονται μέσω του ανατοκισμού τα χρήματά μας, πολλαπλασιάζονται και οι επιδράσεις των συνηθειών μας όσο τις επαναλαμβάνουμε τακτικά. Για παράδειγμα, αν βελτιωνόμαστε καθημερινά επί ένα χρόνο κατά 1%, στο τέλος του χρόνου θα καταλήξουμε μ΄ένα αποτέλεσμα 37 φορές καλύτερο! Μία επιλογή κατά 1% καλύτερη ή κατά 1% χειρότερη φαίνεται ασήμαντη τη δεδομένη στιγμή, αλλά αν το άθροισμα των στιγμών αυτών αποτελεί τη διάρκεια της ζωής μας, αυτές οι επιλογές καθορίζουν ποιοι είμαστε αλλά και ποιοι θα μπορούσαμε να είμαστε.

Πώς όμως λειτουργεί μία συνήθεια; Η  διαδικασία για τη δημιουργία μίας συνήθειας χωρίζεται σε τέσσερα απλά στάδια:

Ερέθισμα-Επιθυμία-Αντίδραση-Ανταμοιβή

-Το ερέθισμα ενεργοποιεί τον εγκέφαλό μας για να ξεκινήσει μία συμπεριφορά. Είναι μία μικρή πληροφορία που προμηνύει  μια ανταμοιβή.

- Οι επιθυμίες είναι το δεύτερο στάδιο και αποτελούν την κινητήριο δύναμη πίσω από κάθε μας συνήθεια. Χωρίς κάποιο κίνητρο ή κάποια επιθυμία, χωρίς τη λαχτάρα για  μία αλλαγή, δεν έχουμε κανένα λόγο για να δράσουμε.

-Το τρίτο στάδιο είναι η αντίδραση. Η αντίδραση είναι αυτή καθεαυτή η συνήθεια που αποκτάμε, που μπορεί να πάρει τη μορφή μιας σκέψης ή μιας πράξης

-Τέλος, η αντίδραση φέρνει και την ανταμοιβή. Η ανταμοιβή είναι ο τελικός στόχος κάθε συνήθειας. Το ερέθισμα το δεχόμαστε για να εντοπίσουμε την ανταμοιβή. Η επιθυμία είναι η λαχτάρα για την ανταμοιβή. Η αντίδραση υπάρχει για να κατακτήσουμε την ανταμοιβή. Κυνηγούμε την ανταμοιβή, γιατί εξυπηρετεί δύο σκοπούς: πρώτον μας ικανοποιεί και δεύτερον μας διδάσκει. 

Ποιοι είναι όμως οι Τέσσερεις Νόμοι Αλλαγής Συμπεριφοράς με βάση τους οποίους δημιουργούμε μία καλή συνήθεια ή με την αντιστροφή αυτών μαθαίνουμε πώς ν΄απαλλαγούμε από μία κακή συνήθεια;

Καλές συνήθειες

-1ος Νόμος (Ερέθισμα) : Κάνε τη συνήθεια εμφανή

-2ος Νόμος  (Επιθυμία) : Κάνε τη συνήθεια ελκυστική

-3ος Νόμος (Αντίδραση) : Κάνε τη συνήθεια εύκολη

-4ος Νόμος (Ανταμοιβή) : Κάνε τη συνήθεια ικανοποιητική

Κακές συνήθειες

-Αντιστροφή του 1ου Νόμου (Ερέθισμα): Κάνε τη συνήθεια αόρατη

-Αντιστροφή του 2ου Νόμου (Επιθυμία) : Κάνε τη συνήθεια απωθητική

-Αντιστροφή του 3ου Νόμου (Αντίδραση): Κάνε τη συνήθεια δύσκολη

-Αντιστροφή του 4ου Νόμου (Ανταμοιβή): Κάνε τη συνήθεια μη ικανοποιητική

Πώς, για παράδειγμα, θα κάνουμε μία συνήθεια εμφανή σύμφωνα με τον 1ο Νόμο έτσι ώστε να δημιουργήσουμε μία καλή συνήθεια; ΄Ενας απλός τρόπος σύμφωνα με το συγγραφέα είναι να συνειδητοποιήσουμε και καταγράψουμε σε μία Κάρτα Αξιολόγησης Συνηθειών όλες μας τις συνήθειες έτσι ώστε να αποκτήσουμε επίγνωση πάνω σ΄αυτές. Αυτή η κάρτα δεν είναι τίποτα άλλο από μία λίστα με όλες τις καθημερινές μας συνήθειες τις οποίες θα καταγράψουμε αρχικά. Για παράδειγμα, χτυπάει το ξυπνητήρι, σηκώνομαι από το κρεβάτι, πηγαίνω στο μπάνιο, πλένομαι κ.τ.λ. Στη συνέχεια ας αναρωτηθούμε για την καθεμία: "Αυτή η συμπεριφορά με βοηθάει να γίνω ο τύπος του ανθρώπου που θα ήθελα να γίνω; Αυτή η συνήθεια λειτουργεί υπέρ ή κατά της επιθυμητής μου ταυτότητας;"Δεν υπάρχουν καλές και κακές συνήθειες. Υπάρχουν μόνο αποτελεσματικές συνήθειες. Αποτελεσματικές ως προς την επίλυση των προβλημάτων. ΄Ολες οι συνήθειες κάπως μας εξυπηρετούν, ακόμα και οι κακές συνήθειες, γι΄αυτό και τις επαναλαμβάνουμε. Γι΄αυτή την άσκηση, ας κατηγοριοποιήσουμε τις συνήθειές μας με κριτήριο το πώς μας ωφελούν μακροπρόθεσμα.

Δεύτερο παράδειγμα. Πώς θ΄αντιστρέψουμε τον 1ο Νόμο και θα κάνουμε μία συνήθεια (κακή συνήθεια) αόρατη; ΄Ενας από τους πιο πρακτικούς τρόπους, για ν΄απαλλαγούμε από μία κακή συνήθεια είναι να μειώσουμε την έκθεσή μας στα ερεθίσματα που την προκαλούν. Για παράδειγμα: αν βλέπουμε ότι δεν μπορούμε να βγάλουμε πολλή δουλειά, ας  αφήσουμε το τηλέφωνό μας για λίγες ώρες σε άλλο δωμάτιο. Αν συνεχώς νιώθουμε ανεπαρκείς, ας σταματήσουμε ν΄ακολουθούμε λογαριασμούς στα κοινωνικά δίκτυα που μας κάνουν να ζηλεύουμε. Ο αυτοέλεγχος για τον οποίο μιλάνε όλοι, γενικά, είναι βραχυπρόθεσμη και όχι μακροπρόθεσμη στρατηγική.΄Ισως ν΄αντισταθούμε σ΄έναν πειρασμό μία ή δύο φορές αλλά είναι σχεδόν απίθανο να επιστρατεύσουμε όλη τη δύναμη της θέλησής μας για να εξουδετερώνουμε κάθε φορά τις επιθυμίες μας. Αντί να συγκεντρώνουμε όλα τ΄αποθέματα της θέλησής μας όποτε θέλουμε να κάνουμε το σωστό, καλύτερα να διοχετεύουμε την ενέργειά μας στη βελτίωση  του περιβάλλοντός μας. Αυτό είναι το μυστικό του αυτοελέγχου.Ας κάνουμε εμφανή τα ερεθίσματα που προκαλούν τις  καλές μας συνήθειες και αόρατα τα ερεθίσματα που ενεργοποιούν τις κακές μας συνήθειες.

Αυτοί είναι δύο από τους πάρα πολλούς τρόπους που αναφέρει το βιβλίο για το πώς θ΄αποκτήσουμε καλές συνήθειες από τη μια και πώς θα απαλλαγούμε από τις κακές συνήθειες από την άλλη. Γενικά το βιβλίο είναι ένας ολοκληρωμένος οδηγός για τις συνήθειες. Μεταξύ πολλών πραγμάτων που αναφέρει, ξεδιπλώνει στις σελίδες του αληθινές ιστορίες που πραγματικά μας εμπνέουν: Χρυσοί Ολυμπιονίκες, βραβευμένοι καλλιτέχνες, κορυφαία στελέχη επιχειρήσεων, γιατροί που έσωσαν ζωές και διάσημοι κωμικοί είναι άνθρωποι που παρελαύνουν στο βιβλίο . Σας συνιστώ ανεπιφύλακτα το βιβλίο αν θέλετε να βελτιώσετε ή ν΄αλλάξετε έστω και λίγο τις συνήθειές σας.  Είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο των συνηθειών. Σας εύχομαι καλή ανάγνωση!